Ouwsterhaulei presbiter baráti látogatása Rettegen: 1995

Vrienden in Roemenië

Mij werd gevraagd een verslag te maken over onze reis naar Roemenië. De mensen bij wie wij logeren in Roemenië zaten afgelopen zondag (voor een week) hier in de kerk. Wij hadden een uitnodiging meegenomen en aan de hand daarvan konden zij een visum krijgen. Ze waren hier eerder geweest. Maar we hadden de tijd genomen om hun van alles te laten zien. Giethoorn, Amsterdam, tweemaal de veemarkt. Alles voor hun zo onvoorstelbaar. Het leven hier is vergeleken bij hun leven zo gemakkelijk. Ze wonen in een klein dorp Reteog 2000km. hier vandaan. De reis is lang 2 dagen ‘s morgens 4 uur vertrokken uit Oldeouwer 1700km. gereden toen ware we 20km. van de Roemeense grens om half twaalf ‘s avonds.

‘s Morgens verdergegaan op naar de grens. Dat ging beide keren heel gemakkelijk +/- 4 uur waren we op de plaats van bestemming.

Transsylvanië. Het land is heel Mooi, warm, arm maar O zo gastvrij, schreef ik en paar jaar geleden op kaarten.

Er is economisch veel veranderd. Je kunt er nu alles kopen. Niet zoals hier waar alles 20 dubbel in de rekken staat maar het is er. Alleen de mensen kunnen het niet kopen want ze hebben geen geld. Wij komen daar bij Hongaarse mensen. Voor deze bevolkingsgroep wordt het steeds moeilijker om te overleven in hun cultuur. De taal wordt verboden, het Volkslied mag niet meer gezongen worden. Terwijl het een ingelijfd stuk grond is met een hele rijke cultuur, waar de mensen trots op zijn.

Ds. Hermán zei eens veel zou ik achterlaten hier in Nederlands van wat hier te doen is alleen jullie vereneigingsleven zou ik mee willen nemen.

De voorlaatste dag dat wij daar waren werden wij uitgenodigd op een vrouwenbijeenkomst. Het waren verschillende vrouwenverenigingen bij elkaar. Onze gastvrouw en ik zijn gegaan. Uit drie plaatsen waren er vrouwen. Een dominee hield een inleiding. De vrouwen praten met elkaar over hun problemen. Vooral de van uit het buitenland komende kerkelijke groeperingen die daar verdeeldheid zaaien onder de mensen, was een grote zorg voor hun. Dat ik dat daar mee mocht maken vond ik erg mooi. Een open kerk waar mensen achterin stonden te luisteren. Zingen declameren, later samen boven iets gegeten. Dit was 6 jaar terug niet mogelijk. Wij vieren dit jaar met de C.P.B. ons 60 jarig bestaan. Zij staan aan het begin.

Laten we God bidden dat ze deze vrijheid mogen houden. We zijn twee dagen de Karpaten in geweest met 11 mensen in een “Cabanna” houten huis 1200 meter hoog. Zo mooi bij hun thuis, OP zondagmiddag kwam er een wagentje tarwe, iedereen moest helpen. Samen ‘s morgens naar de kerk. Dat vind ik ook heel mooi te weten dat overal over de wereld mensen zondags opgaan om God te loven.

Bij een Dominee die demonstreerde hoe hij van een oude ton en wat slangen een douche had gemaakt. Nogmaals werd onze gemeente bedankt voor de bijbels die we vorig jaar hebben gestuurd.

De tweede zondagmiddag zijn we met paard en wagen buiten het dorp gegaan en daar gepicknickt. Zeven mensen op de kar het was een feest.

De mensen waar wij zijn doen hun uiterste best om iets op te bouwen in Roemenië. Het is bijna onbegonnen werk. Er is zoveel armoede. Er wordt momenteel veel gedaan aan bewapening in dit gebied. Het privé terug gegeven land is voor voer, ieder deel is moeilijk om te bewerken.

Machines zijn er heel weinig. Een stokje moet aangeven waar een ander zijn eigendom begint.

Het is dagen wachten op een tractor of een andere machine. Zaad is heel duur en oogsten doet een ander wel voor je. De prijzen zijn daar laag zodat het geïnvesteerde er niet weer uit komt. Een ijsje magnum die Lydia lust kost daar net als bij ons f 3,-. Dit is ook de uitkering van iemand die gepensioneerd is. Dus geen magnum in Roemenië. Onze gastheer verdient als veearts f 200,- in de maand. Een dokter ook. Iedereen ruilt en probeert te handelen. De mensen zijn constant bezig om te zorgen de winter in te gaan met een voorraad eten. Het is in de zomer 40 graden onder nul, niet constant natuurlijk maar toch. De feesten als Kerst en Nieuwjaar, druivenoogsten, Pasen worden er heel uitbundig gevierd. Eén keer voor ik doodga er een Kerst en oud en nieuw door te brengen is een wens van mij. Eén ding is zeker de contacten die de mensen uit Roemenië hebben naar het buitenland zijn heel belangrijk voor hen. Hier te komen en te kijken hoe alles werkt. Maar we moeten oppassen om niet met westerse ogen in Roemenië rond te kijken en zij niet hier. Dan word je alleen maar moedeloos. Heel veel Nederlanders helpen Roemenië en daar zijn de mensen heel blij mee. Jammer dat de taal een barrière is.

Jan en onze gastheer praten met elkaar en voor 70% verstaan ze elkaar zeggen ze. Hij Hongaars, Roemeens en Frans. Jan Nederlands en Fries.

Maar koeien, varkens en kippen zijn overal hetzelfde. Jan vindt het prachtig met hem de praktijk in te gaan. Wat hij dan beleefd!!!

Hij vond het prachtig met Jan de boer op te gaan en naar de markt. Wij hopen nog heel vaak naar Roemenië te gaan. Zij zijn afgelopen zaterdag weer teruggegaan, via oost Duitsland en Tsjechië. We zijn nog bij de Oostenrijkse ambassade in Den Haag geweest om een doorreisvisum voor Oostenrijk maar omdat ze niet verzekerd waren kon dat niet. Jammer want die omweg is lang en gevaarlijk. We hopen en bidden dat ze gezond weer in hun geliefde Roemenië aankomen. Zoals wij ook heel dankbaar zijn als we weer heel thuis zijn.

Jan Albertje en Lydia Alkema.

De gefotografeerde versie van dit bericht is voor het eerst in Zwollei Harangszó 2020/10 verschenen, dat in zijn geheel hier gedownload kan worden. Transcriptie door Sándor Téglásy.