Anton Bruckner: Locus iste
Locus iste a Deo factus est,
inaestimabile sacramentum,
irreprehensibilis est.
Vertaling:
Deze plaats is door God gemaakt
door God is hij gemaakt tot een onschatbaar heiligdom
hij is onberispelijk
Gebaseerd op het Bijbelverhaal van Jacobs ladder, Genesis 28,16: “Werkelijk, de Heer is op deze plek en ik heb het niet geweten!”
en het verhaal van de brandende braambos, Exodus 3,5: “Trek je schoenen uit, want je staat op heilige grond”
Tekstlezing psalm 89:
6 Daarom prijzen de engelen uw wonderen, Heer.
Ook in de gemeente prijzen de gelovigen uw trouw.
7 Want wie in de hemel is als U?
Wie van de goden is als onze Heer?
8 God is heel indrukwekkend in de bijeenkomst van de heilige engelen.
Iedereen om U heen is vol ontzag voor U.
9 Heer, God van de hemelse legers, wie is zo machtig als U?
…
12 Van U is de hemel, van U is ook de aarde.
De hele wereld met alles wat daarop is, is door U gemaakt.
…
14 U bent machtig.
U bent sterk.
15 U heerst rechtvaardig.
Waar is Gods heiligdom? In de hemel? Onder ons? In ons?
Micha 6,8 en Jesaja 59,14
Micha 6:
6 Jullie vragen: Wat moeten we voor de Heer meebrengen als we naar Hem toe komen om Hem te eren? Zullen we kalveren meebrengen om aan Hem te offeren? 7 Zal de Heer blij zijn met duizenden geiten, tienduizenden liters olijf-olie? Moeten we onze oudste zonen offeren voor de verkeerde dingen die we hebben gedaan?
8 Micha zegt: Nee! De Heer heeft jullie geleerd wat goed is. En dat is wat Hij wil dat jullie doen. Hij wil niets anders dan dat jullie eerlijk en rechtvaardig leven en gewillig naar jullie Heer God luisteren. 9 Luister! De Heer roept tot de stad Jeruzalem: (dan is het wijsheid om te herkennen dat het God is die spreekt) Luister naar je straf en naar Wie die straf gegeven heeft!
Jesaja 59:
9 Daarom is het recht ver te zoeken. Er is geen rechtvaardigheid. We wachten op licht, maar er is alleen duisternis. We hopen op stralend zonlicht, maar we wandelen in het aardedonker. 10 We tasten als blinden naar de weg, als mensen die geen ogen hebben. We struikelen midden op de dag, alsof het schemert. We zijn in dorre plaatsen, zoals de doden. 11 We grommen als boze beren. We zijn zo treurig als koerende duiven. We hopen op recht, maar het is er niet. We wachten op redding, maar die komt maar niet.
12 We zijn zo vaak ongehoorzaam aan U. Alles wat we verkeerd hebben gedaan, beschuldigt ons. We weten dat we U ongehoorzaam zijn geweest. We hebben niet geleefd zoals U het wil. 13 We zijn ongehoorzaam en liegen tegen U. We hebben onze God verlaten. We onderdrukken anderen. We willen U niet en doen niets anders dan liegen. 14 De rechtspraak is niet langer rechtvaardig. De rechtvaardigheid is ver te zoeken. Want de waarheid wordt in de rechtszaal onderuitgehaald. De eerlijkheid mag niet meer binnen komen. 15 Zo is er geen waarheid. En mensen die weigeren hieraan mee te doen, worden vervolgd en gedood. Maar de Heer ziet al het kwaad dat er gebeurt. Hij is verontwaardigd dat er geen rechtvaardigheid meer is.
16 Hij ziet dat niemand er iets aan probeert te doen. Hij is er geschokt over. Er is niemand die voor een ander opkomt. En omdat de Heer rechtvaardig is, komt Hij Zelf te hulp.
Wat leert Psalm 89:15 ons over Gods karakter en manier van heerschappij?
Gods heerschappij is gebaseerd op barmhartigheid en waarheid, evenals liefde en trouw.
Hij wil de eigenschappen zien die Zijn heerschappij bepalen in het leven van Zijn volk (Micha 6:8; vgl. Jesaja 59:14), dus het is ons heilige voorrecht om op deze manier te leven.
Hij die ons hierin op ultieme wijze voorging, was Jezus, onze broeder, Gods Zoon in ons midden: liefdevol en rechtvaardig, vol van wijsheid en barmhartigheid.
God in de hemel, en wij hier op aarde. Hoe komt dat bij elkaar?
God troont in de hemelen. Hij is heilig en troont op de lofzangen van zijn volk (Ps. 22,4).
Maar hij troont ook zeker op recht en rechtvaardigheid – op alles wat het leven doet bloeien.
Een mens mag bij God toevlucht en richting zoeken, want Hij geeft ons morele en geestelijke bakens. Onder Gods vleugels, in alles wat ons dagelijks bezighoudt, wat ons leven zinvol moet maken. Daar is Hij bij, hij ziet het.
Barmhartigheid en waarheid, liefde en trouw zijn er niet als doel op zichzelf. Ze zijn er om het leven te dienen, en de Heer van het leven groot te maken.
Dat geldt voor iemand die zijn land ontvlucht in grote nood (het is precies veertig jaar geleden dat onze familie de dictatuur ontvluchtte). Dat geldt voor iemand die letterlijk de straat op gaat om te protesteren tegen natuurverwoesting en ecologisch wanbeheer. Dat geldt voor iemand die moeilijke medische keuzes afweegt, vóór het leven. Dat geldt voor iemand die overnieuw begint in zijn bestaan, na een scheiding, na een overlijden, na een landverhuizing. Dat geldt voor mensen die werken voor de kerk, om een gemeente en een thuis te maken voor wie geestelijk ontheemd is. Dat geldt voor jongeren die in de waan van duizenden keuzes moedig proberen echt hun eigen weg te gaan en recht te doen aan wie ze echt zijn. En dat geldt voor allen die op kleine en grote kantelpunten het goede kiezen, barmhartig en oprecht zijn, liefde en trouw hooghouden, het leven kiezen, om de eer en heerlijkheid van God, de Vader van het al.
God geeft ons richting en een keuze, om voor het leven te kiezen, ons af te keren van kwaad en onrecht, en te stáán voor recht en waarheid. We kunnen ons bevinden in moeilijk en onmogelijke situaties en raken daarin verward, maar als we gaan met God, is Hij met ons, op elke plek. Niet alleen in de kerk, maar overal staan we dan op heilige grond. Hij ziet ons falen en ons onvermogen, maar houdt ons om Jezus’ wil voor onberispelijk. Zo zijn we dragers van de beeltenis van de Schepper.
Want we zijn door God gemaakt
tot een onschatbaar heiligdom
onberispelijk
Daarin zijn we één met allen met de gelovigen van alle tijden – alle dopelingen voor ons, en na ons.
De Heer zij geprezen in eeuwigheid! Amen.
Preek van Rebekka Herman Mostert, verkondigd te Zwolle, op 10 september 2023.
