Gedachten in een stille nacht / Csendes éj gondolatok / 靜夜思

靜夜思
Jìng Yè Sī

床前明月光
Chuángqián míngyuè guāng

疑是地上霜
Yí shì dìshàng shuāng

舉頭望明月
Jŭ tóu wàng míngyuè

低頭思故鄉
Dī tóu sī gùxiāng

Geschreven door 李白 Lĭ Bái (701-762)

Csendes éj gondolatok

Káprázva ébredek: idegen ágy.

Fehér hó lepi szobám padlatát.

Fel-nézek: a hold vakítva ragyog.

Fejem le-csügged – hazagondolok.

Li Taj-po (701–762)
Magyarra fordította: Szabó Lőrinc, 1964

Gedachten in een stille nacht

Het schijnsel van de heldere maan valt voor het bed

Het is alsof rijp de grond bezet

Kijkend omhoog, starend naar de maan

Buigend het hoofd, herinner het dorp waar ik kom vandaan

Vertaling: Laura Snijders, 2021

Dit gedicht gaat over heimwee. Het woord 明月míngyuè komt in het gedicht 2 keer voor. Het betekent letterlijk ‘heldere maan’. De maan is helder bij volle maan, dan is de maan ook mooi rond. Een cirkel of rondje in het chinees symboliseert perfectie of volledigheid. Rond in het Chinees is 圓 yuán. Yuán kan ook gebruikt worden voor het samenzijn of een reünie met jouw familie in het woord: 團圓 tuányuán. De maan roept dus associaties op over het met je hele familie samen zijn. Het compleet zijn van de maan is het compleet zijn van je familie.

In het gedicht schijnt het maanlicht door het raam naar binnen. Het schijnsel doet de dichter denken aan rijp op de grond. Rijp of vorst verwijst naar kou en daarmee naar een niet heel prettig moment. Vervolgens heft hij zijn hoofd op en kijkt hij naar die volle maan die hem doet denken aan zijn familie. Daarna buigt hij zijn hoofd en denkt hij aan thuis, aan zijn oude dorp. In het chinees is 思 sī niet alleen “denken aan”, maar ook “missen”.  (Door Laura Snijders)

Ez a vers a honvágyról szól. A 明月 míngyuè szó kétszer fordul elő a versben. Szó szerinti jelentése: „fényes hold”. A hold teliholdkor fényes, olyankor a hold is szépen kerek. A kínai nyelvben a kör vagy kerekség a tökéletességet vagy a teljességet szimbolizálja. A kínai nyelvben a kerek圓 yuán -t jelent. A Yuán összejövetelre vagy családdal való találkozásra is használható a következő szóval: 團圓 tuányuán. Szimbolikusan az egész családdal való együttlétet érthetjük alatta. A hold teljessége a teljes család teljességét jelképezi.

A versben a holdfény világít be az ablakon. A fény a költőt a földön levő dérre emlékezteti. A dér vagy a fagy hidegre utal, szimbolikusan egy nem túl kellemes pillanatra. Aztán felemeli a fejét, és arra a teliholdra néz, amely a családjára emlékezteti. Majd lehajtja a fejét, és gondol az otthonra, a szülőfalujára. Kínaiul a 思 sī nemcsak gondolást, hanem hiányzást is jelent. (Fordította Tünde Snijders)

Ingestuurd gedicht van Lĭ Bái met vertaling en uitleg van Laura Snijders

Origineel verschenen in uitgave 2021/7 van de Zwollei Harangszó, die hier in zijn geheel gedownload kan worden.